راهنمای انبارش،نگهداری،حمل و نصب لوله های پلی اتیلن دوجداره ( لوله های کاروگیت )

شرکت روتنگران پارسه

مقدمه
این راهنما شامل نکات مهم در مورد حمل و نقل ، انبارداری ونصب سیستم لوله دوجداره میباشد.با وجود اینکه این راهنما از استانداردهای موجود برگرفته شده است اما فقط جهت راهنمایی بیشتربوده وجایگزین معیارها و استانداردهای نصب لوله نمی باشد. اطلاعات واستفاده از استانداردها،لازمه استفاده از این لوله ها بوده و اطلاعات ارائه شده در این راهنما تنها اطلاعاتی کلی می باشد که برای متخصصین این رشته بسیار عادی و بدیهی است.

حمل ونقل به کارگاه

لوله ها و اجزاء آنها باید توسط کامیون ها و ادوات مناسب بارگیری و حمل گردند. بصورتی که فشارهای نقطه ای به لوله وارد نشده و موجب شکستگی یا سوراخ شدگی و یا تغییرشکل لوله درنقاط مورد فشارنگردد.اگرنقاط تیز و برنده بر روی ادوات حمل وجود دارد باید بوسیله مواد مناسب مانند تخته های بلند پوشیده شود . دقت شود که پیچها و میخهای موجود در دیواره وکف کامیون گیرنکرده باشد و یا وزن آن برروی لبه کامیون و لبه لوله های زیرقرارنگیرد. درغیر اینصورت امکان صدمه جدی به لوله ها وجود دارد.

برای بلندکردن لوله ها هرگز از زنجیر یا کابلهای فلزی بدون پوشش و یا اجسام سخت دیگراستفاده نشود بهتراست از دو تسمه پارچه ای درفاصله بین دو سرلوله استفاده شود و یادرصورت استفاده ازیک تسمه پارچه ای در وسط لوله،ازدست برای کنترل وهدایت لوله استفاده شود تا لوله با اطراف برخورد نداشته باشد هرگز از یک تسمه برای بلندکردن چند لوله بصورت همزمان استفاده نشود. لوله ها بدلیل ساختارخاص و مواد سبک دارای وزن کمی می باشند. بصورتی که درسایزهای پایین براحتی قابلیت جابجایی بوسیله یک یا دونفررا دارا می باشند.توجه شودکه هرگز لوله ها را در کارگاه نغلتانید و یا از ارتفاع پایین نیندازید در غیراینصورت آسیبهای جدی به لوله ها وارد خواهد شد.

نگهداری :

مکان نگهداری : نحوه انبارداری به نوع زمین و نوع وسائل در دسترس بستگی دارد. عموما زمینی که برای انبارکردن مورد استفاده قرار میگیرد باید مسطح باشد. زمین میتواند مصنوعی باشد و یا با آسفالت یا شن یا چمن پوشیده شده باشد. دقت شود که جنس لوله ها از پلی اتیلن سنگین بوده و وجود سنگهای نوک تیز در زیر لوله ها باعث سوراخ شود ویا تغییرشکل لوله ها در آن نقطه میگردد همچنین دپو کردن لوله ها درزمین های ناهموارباعث سوراخ شود و یا تغییرشکل لوله ها در نقاط مختلف خواهد شد. توصيه ميگردد در زیر لوله ها ۳ عدد پالت پلاستیکی قرارگیرد وازتماس مستقیم لوله ها با زمین خودداری شود.

سایز: هرگز درمحل دپوی لوله های سایزهای پایینتر را در سایزهای بالاتر قرار ندهید. زیرا باعث بالا رفتن وزن و فشار بر روی لوله های زیرین می شود که این امر باعث تغییر شکل آنها خواهد شد.

چیدمان : لوله ها به صورت زیگزاگ چیده شوند تا کوپلرهای لوله ها از حالت عادی خارج نشوند.

ارتفاع: ارتفاع مجاز چیدن لوله ها روی هم در شرایط کارگاهی برای لوله های سایز پایین حداکثر۲ متر می باشد. در سایزهای بالای ۵۰۰ میلیمتر، لوله های بالایی باید بر روی ورقه های چوبی قرار گرفته که در این شرایط حداکثر ارتفاع مجاز برای دپوی لوله ها روی هم ۲/۵ متر میباشد. لوله های با طول شش متر باید بر روی سه ورقه چوبی و لوله های کمترازچهارمتر باید برروی دو ورقه چوبی قرارداده شوند. دراین شرایط ورقه ها با فاصله های مساوی بین دو انتهای لوله قرار داده میشوند . دقت شود که لوله های منهولی نباید روی هم قرار داده شوند.

نور خورشید : تمامی تولیدات شرکت روتنگران پارسه دارای پایدارکننده ای در برابر اشعه ماوراءبنفش می باشند اما با وجود این لوله های فاضلابی برای کاربرد در زیر زمین تولید میشوند لذا لوله های فاضلابی را بهتر است بیش از یک سال درهوای آزاد نگهداری کرد و در زیرسایبان قرارداده شود و از نور مستقیم خورشید دور نگهداشته شود . در کل بهتراست لوله ها برای محافظت در برابر نورخورشید در مکان مسقف نگهداری شوند و در صورت نگهداری از لوله ها در فضای باز حتی الامکان لوله ها با استفاده از کاورهای آنتی یووی پوشانده شوند و بهترین حالت ممکن این است که لوله ها به صورت عمودی درمقابل نورخورشید نگهداری شوند.

دمای هوا : تمامی پلاستیکها دراثر افزایش درجه حرارت دچارتغییر در ابعاد می شوند. اگر دمای هوا بیشتر از ۲۵ درجه سانتیگراد باشد لوله ها دچارتغییراتی در ابعاد خواهند شد. لذا درشرایطی که دمای هوا بیشتراز ۲۵درجه سانتیگراد بوده و یا زمان انبارداری بیشتراز۲۴ ساعت میباشد باید دقت مضاعفی درنحوه انبارداری نموده و لوله ها را در شرایط بهتری از حداکثرمجاز استانداردهای نگهداری نمود.

تغییرشکل: دقت شود که دمای بیش از حد هوا و نگهداری طولانی مدت لوله ها در شرایط غیراستاندارد ممکن است باعث تغییر شکل در ابعاد

لوله ها مخصوصا لوله های سایز بالا شود درصورتیکه این شرایط اتفاق بیافتد و لوله ها دچار تغییر شکل گردد باید قطر داخلی لوله در جهت افقی و عمودی اندازه گیری شده و در صورتیکه قطر درجهت افقی بیشتر از جهت عمودی باشد باید لوله را ۹۰ درجه چرخاند تا قطر بزرگتر در جهت عمودی قرارگیرد،دقت شود که این کار باید حداقل شش ساعت قبل از نصب لوله در کانال انجام گیرد. بهتر است منهولها در وضعیتی که بعد از نصب درکانال خواهند داشت نگهداری و انبارشوند تا بدلیل شکل خاص ونامتقارن آنها بعدا دچار مشکل نگردند.

نکاتی درمورد نصب لوله ها

حمل به داخل ترانشه : درکارگذاری لوله ها داخل ترانشه حتما باید لوله ها را با استفاده از تجهیزات مناسب به داخل ترانشه  انتقال داد و از پرتاب لوله ها به داخل ترانشه خودداری نمود. دقت شود که لوله در هنگام انتقال داخل ترانشه بر روی لبه قرار نگیرد زیرا وزن لوله باعث تغییر شکل در لبه آن شده و اتصال لوله ها را به هم دچار مشکل می نماید.

شناوری: با توجه به اینکه وزن پلی اتیلن از آب سبکتر می باشد و همچنین پروفیلهای لوله های دوجداره خالیست لذا در صورتیکه آب داخل ترانشه باشد لوله ها بر روی آن شناور خواهند شد. لذا باید لوله ها را با استفاده از ابزار مناسب از بالا و در قسمت تاج مهار نمود.

اختلاف دما : در شرایط کارگاه ممکن است بعضی لوله ها داخل ترانشه یا در قسمت سایه بوده و بعضی از آنها در آفتاب قرار گرفته باشند. این تغییرات شرایط گاهی اختلاف دمایی بیش از ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتیگراد را بدنبال خواهد داشت . لذا دقت شود که لوله ها در شرایط مشابهی نگهداری شوند تا هنگام نصب کاملا هم دما باشند در غیر اینصورت پس از نصب وبعد از گذشت مدت زمانی لوله ها از قسمت اتصالات دچار نشت شده و یا نصب اتصالات دچارمشکل خواهد شد.

استانداردها و مقررات:

این راهنما تنها با مهمترین و لازم ترین نکات ومقررات موجود در استانداردهای مختلف اشاره کرده وتنها بخش کوچکی از آن را در برمیگیرد لذا مطالعه اصل این استانداردها توصیه می شود. ( هندبوک لوله های کاروگیت )

بسترسازی : لوله های پلی اتیلن فاضلابی را می توان در دو حالت بسترسازی نصب نمود. درصورتی که خاک بستر ترانشه از جنس خاکهای نرم و ریز یکنواخت بوده و در طول لوله بصورت یکسان می باشد میتوان لوله را مستقیما بر روی کف ترانشه قرارداد . در غیر اینصورت باید ابتدا بستر مناسب با استفاده از مواد مذکور در استاندارد برای شرایط مختلف ساخته شده و سپس لوله بر روی آن نصب گردد.

تراکم : درجه فشردگی خاک در زیر و اطراف لوله باید در طراحی ساختاری براساس استاندارد طراحی شده و با استفاده از روشهای خاص آزمایش و کنترل گردد. تراکم مکانیکی اصلی در قسمت فوقانی لوله تا قبل از ایجاد حداقل لایه ای به ضخامت ۳۰۰ میلیمتر در بالای لوله نباید صورت گیرد .
لوله های بالای ۹۰۰ میلیمتر باید در ناحیه بین کف ترانشه ولوله به میزان کافی فشرده گردد. فشردگی کم در این ناحیه در لوله های سایز بالا باعث تغییر شکل در لوله در هنگام تراکم لایه بالایی خواهد شد. تجهیزات فشرده سازی و اطلاعات مربوط به آن در استاندارد ATV-A139 شرح داده شده و دستور العمل های آن باید بدقت مورد توجه قرارگیرد.

درهنگام پرکردن کناره ها با خاک سست تنها باید از تجهیزات فشرده سازی سبک استفاده نمود و استفاده از تجهیزات سنگین تنها پس ازاجرای کامل این مرحله مجاز میباشد. درغیر اینصورت لوله ها ممکن اسن در قسمت فوقانی دچارتغییر کل گردند.

کلاسهای سختی حلقوی لوله را میتوان در جدول زیر دید :

PIPE   CLASS	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷
Rs24 (KN/m2)	۲	۴	۸	۱۶	۳۱٫۵	۶۳	۱۲۵

معمولا هرسختی حلقوی از لوله برای یک پروژه خاص ومشخص بکاربرده می شود. لذا ازلوله های کلاس پایینتر برای پروژه هایی که به مقاومت حلقوی بالاتری نیاز دارند باعث تغییرشکل لوله پس از نصب خواهدشد.لازم به ذکراست که سختی حلقوی لوله ها در محیط آزمایشگاهی و با اعمال نیرو در دما و شرایط خاص مذکور در استاندارد اندازه گیری و تعیین می شوند لذا باید توجه داشت که استفاده ازلوله ها در شرایط محیطی بد نتایجی پایینتر از حد استاندارد را در بر خواهد داشت وخریداران باید شرایط اجرای لوله ها را در طرح خود در نظر داشته باشند.

تلرانس قطر داخلی لوله ها در جدول زیر قابل مشاهده می باشد :

DN(mm)	۳۰۰	۴۰۰	۵۰۰	۶۰۰	۷۰۰	۸۰۰	۹۰۰	۱۰۰۰	۱۲۰۰	۱۵۰۰
Tolerance	-۸   +۶	-۱۰   +۸	-۱۳   +۱۰	-۱۵   +۱۲	-۱۸   +۱۲	-۲۰   +۱۶	-۲۳   +۱۸	-۲۵   +۲۰	-۳۱   +۲۴	-۳۸   +۳۰

با توجه به تغییرات ابعاد مواد پلاستیکی در درجه حرارت های مختلف لوله ها در شرایطی که حداقل ۲۴ ساعت در دمای آزمایشگاهی نگهداری شوند با جدول فوق تطبیق داده خواهند شد. تلرانس طول لوله در شرایط آزمایشگاهی برابر با یک درصد طول لوله می باشد.